តើ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ជា​អ្វី?

ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល គឺជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ​មួយដែលមាន​មុខងារ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​រួម​ ដែល​ផ្សះផ្សាមិន​សះជា។ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៣ យោងតាម​បទបញ្ញត្តិ​នៃ​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការងារ​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៧។

តើ​អ្នកណាខ្លះ​ជា​សមាសភាព​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល?

ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​មាន​រចនាសម្ព័ន្ធ​ជា​ត្រីភាគី។ មានន័យថា ក្រុមប្រឹក្សា​នេះ​មាន​សមាសភាព​ស្នើឡើង​ដោយភាគី​បី​គឺ (១)-សហជីព​កម្មករនិយោជិត (២)-សមាគម​និយោជក និង (៣)-ក្រសួង​ការងារ។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាល មាន​អាជ្ញាកណ្ដាល​ចំនួន ៣០រូបដែល​ត្រូវបានតែងតាំង​ដោយ​ប្រកាស​របស់​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការងារ​ សម្រាប់អាណត្តិ ១ឆ្នាំ។

តើ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ប្រភេទ​ណាខ្លះ?

ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ​រួម។ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​អាច​ដោះស្រាយ​វិវាទ​សិទ្ធិ និងវិវាទ​ផលប្រយោជន៍។ វិវាទ​សិទ្ធិគឺជា​វិវាទ​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ​របស់​ភាគី​ណាមួយ​ដូច​មានចែង​ ក្នុង​ច្បាប់​ជា​ធរមាន។ ចំណែកឯវិវាទ​ផលប្រយោជន៍គឺជា​វិវាទ​ទាក់ទង​នឹង​ផលប្រយោជន៍​នៅពេល​អនាគត ហើយ​វា​មិន​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ​ស្របច្បាប់​ក្នុងពេល បច្ចុប្បន្ន​ឡើយ។

តើ​រឿងក្ដី (វិវាទ)ត្រូវបានបញ្ជូន​ទៅកាន់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដោយ​របៀប​ណា?

ប្រសិនបើ​ភាគី​វិវាទ​ការងារ​រួម​ទាំងពីរ​មិនអាច​ឈានដល់​ការព្រមព្រៀង​គ្នា​ តាមរយៈ​ការចរចា ឬ​ការផ្សះផ្សា​បានទេ មន្ត្រី​ផ្សះផ្សា​វិវាទ​​ នឹង​បញ្ជូន​វិវាទ​នោះ​ទៅកាន់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​តាមរយៈ​រដ្ឋ​ មន្ត្រី​ក្រសួង​ទទួលបន្ទុក​ការងារ។

តើ​អ្នកណា​ជា​អ្នកសំរេច​រឿងក្ដី?

អាជ្ញាកណ្ដាល ៣រូប​នឹងត្រូវ​ជ្រើសតាំង​ដើម្បី​សំរេច​រឿងក្ដី​និមួយ។ អាជ្ញាកណ្ដាល​ទាំង ៣រូប​ត្រូវបាន​ហៅថា ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល។  ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​នេះ​តំណាងអោយ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាលហើយ​ទទួលខុស​ ត្រូវធ្វើ​សេចក្ដីសំរេច និង​ចេញ​សេចក្ដី​បង្គាប់​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​វិវាទ​រវាង​ភាគី​ទាំងពីរ។

តើ​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​ត្រូវបាន​ជ្រើសរើស​តាម​វិធី​ណា?

ភាគី​នៃ​វិវាទ​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​អាជ្ញាកណ្ដាល ១រូប​ចេញពី​បញ្ជី​អាជ្ញាកណ្ដាល​របស់ខ្លួន​ដើម្បី​ជំនុំ​ជំ​រៈ​ រឿងក្ដី។ បន្ទាប់មកអាជ្ញាកណ្ដាល​ទាំងពីរដែល​ជ្រើសរើស​ដោយ​ភាគី​វិវាទត្រូវ​ ជ្រើសរើស​អាជ្ញាកណ្ដាល​ទី​បី​មួយរូប​ទៀត ដើម្បីឱ្យ​ដឹកនាំ​អង្គសវនាការ។ ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​មាន​អាជ្ញាកណ្ដាល​ចំនួន​បី​រូប។ ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​ត្រូវតែ​បង្កើតឡើង​ក្នុង​រយៈពេល​បី​ថ្ងៃ ហើយ​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​ត្រូវ​ចេញ​សេចក្ដី​បង្គាប់​ក្នុង​រយៈពេល ១៥ថ្ងៃ​ធ្វើការ​លើកលែងតែ​ភាគី​ទាំងពីរ​យល់ព្រម​ពន្យារពេល។

តើ​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​សម្រេចសេចក្ដី​យ៉ាងដូចម្ដេច?

ក្នុងករណី​វិវាទ​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​នឹង​សម្រេចសេចក្ដី​ដោយយោង​ទៅតាម​ច្បាប់។ ក្នុងករណី​វិវាទ ទាក់ទង​នឹង​ផលប្រយោជន៍ ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​នឹង​សម្រេចសេចក្ដី​ដោយយោង​ទៅតាម​គោលការណ៍​សមធម៌។

តើ​កម្មករ​អាចធ្វើ​កូដកម្ម ឬ​និយោជក​អាច​ផ្អាក​សកម្មភាព​ការងារ (ឡុ​ក​អៅ)បាន​ឬទេ ក្នុងពេល​រឿងក្ដី​ កំពុង​ត្រូវ បាន​ដោះស្រាយ?

មិនអាច​បានទេ។ ការធ្វើ​កូដកម្ម ឬ​ការផ្អាក​សកម្មភាព​ការងារ (ឡុ​ក​អៅ) គឺជា​អំពើ​មិន​ស្របច្បាប់​នៅ ពេលដែលរឿងក្ដី​កំពុង​ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ។ ការធ្វើ​កូដកម្ម ឬ​ការផ្អាក​សកម្មភាព​ការងារ (ឡុ​ក​អៅ) អាចធ្វើ​ឡើង​បាន លុះត្រាតែភាគី​ណាមួយ​បដិសេធ​នឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​របស់​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល ឬ​នៅពេលដែល​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល ខន​ខានមិនបាន​បំពេញ ការងារ​របស់ខ្លួន​តា​ម​រយៈពេល​កំណត់​នៅក្នុង​ច្បាប់។

តើ​សេចក្ដី​បង្គាប់​អាជ្ញាកណ្ដាល​គឺជា​អ្វី?

សេចក្ដី​បង្គាប់​អាជ្ញាកណ្ដាល គឺជា​ការ​សេចក្ដីសម្រេចរបស់​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល។ ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល នឹង​ព្យាយាមសំរេច​ជា​ឯក​ឆន្ទប៉ុន្តែ​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​នឹង​សំរេច​តាម​មតិ​ ភាគច្រើន ប្រសិនបើ​ការសំរេច​ជា​ឯក​ឆន្ទ​មិនអាច​ធ្វើទៅបាន។ ទោះ​ក្នុងករណី​ណាក៏ដោយ អាជ្ញាកណ្ដាល​ទាំងបី​រូប​ត្រូវតែ​ចុះហត្ថលេខា​លើ​សេចក្ដី​បង្គាប់​ របស់ខ្លួន។ ច្បាប់​ចំលង​នៃសេចក្ដី​បង្គាប់​ដែល​ត្រឹមត្រូវ​មួយ​ត្រូវតែ​ផ្ញើជូន​ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការងារ និង​ភាគី​វិវាទ​ទាំងពីរ។

តើក​ម្មករ ឬ​និយោជក​អាច​ជំទាស់​នឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​របស់​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​បាន​ឬទេ?

មុននឹង​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ចេញ​សេចក្ដី​បង្គាប់ ភាគី​ទាំងពីរ​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​ប្រភេទ​នៃ​សេចក្ដី​បង្គាប់ ជា​សេចក្ដីបង្គាប់​ជាប់​កាតព្វកិច្ច ឬ​ជា​សេចក្ដី​បង្គាប់​មិន​ជាប់​កាតព្វកិច្ច។ ប្រសិនបើ​ភាគី​ទាំងពីរ​ជ្រើសរើស​សេចក្ដី​បង្គាប់​ជាប់​កាតព្វកិច្ច ភាគី​ទាំងពីរ​គ្មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ជំទាស់​នឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​នេះឡើយហើយ​ សេចក្ដី​បង្គាប់​នេះ​នឹង​ចង​កាតព្វកិច្ច ហើយ​អនុវត្ដ​លើ​ភាគីទាំងពីរ​ភ្លាម។ ប្រសិនបើ​ភាគី​ណាមួយ ឬ​ភាគី​ទាំងពីរ​មិន​ឯកភាព​លើ​សេចក្ដី​បង្គាប់​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​ទេ ពេលនោះ​សេចក្ដី​បង្គាប់អាជ្ញាកណ្ដាល​នឹង​ក្លាយជា​សេចក្ដី​បង្គាប់​មិនជា​ប់​ កាតព្វកិច្ច។ ចំណុច​នេះ​មានន័យថា ភាគី​ណាមួយ​នៃ​វិវាទ​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ជំទាស់ទៅនឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​នោះបាន (ក្នុង​រយៈពេល ៨ថ្ងៃ)។ ប្រសិនបើ​ភាគី​ណាមួយ​ដាក់ពាក្យ​ប្ដឹង​ជំទាស់​ទៅនឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់ នោះ​វា​នឹងត្រូវ​ទុកជា​មោ​ឃៈ និង​មិន អាច​អនុវត្ដ​បានទេ។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​មិនមាន​ភាគី​ណាមួយ​ដាក់ពាក្យ​ប្ដឹង​ជំទាស់​ទៅនឹងសេចក្ដី​ បង្គាប់​នោះទេ សេចក្ដី​បង្គាប់​នឹង​អាច​អនុវត្ដ​បាន ហើយ​ភាគី​ទាំងពីរ​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​អនុវត្ដ​សេចក្ដី​បង្គាប់​នេះបន្ទាប់ពី​ ផុតរយៈ ពេល​ប្ដឹង​ជំទាស់​ចំនួន ៨ថ្ងៃ​ប្រក្រតិទិន។

តើក​ម្មករ ឬ​និយោជក​ត្រូវដាក់​ពាក្យបណ្ដឹង​ជំទាស់​នឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដោយ​របៀប​ណា?

ការជំទាស់​នឹង​សេចក្ដី​បង្គាប់​ត្រូវធ្វើឡើង​ក្នុង​រយៈពេល ៨ថ្ងៃប្រក្រតិទិន​បន្ទាប់ពី​ទទួលបាន​ច្បាប់​ចំលង​ត្រឹមត្រូវ​នៃសេចក្ដី​ បង្គាប់។ ការប្ដឹង​ជំទាស់​ក្រោយ​រយៈពេល ៨ថ្ងៃនឹង​មិនមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ឡើយ។   ដើម្បីដាក់ ពាក្យ​ប្ដឹង​ជំទាស់​នឹងសេចក្ដី​បង្គាប់ ភាគី​វិវាទ​ត្រូវ​ជូនដំណឹង​ដល់​លេខាធិការដ្ឋាន​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ ជា លាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬ​បំពេញបែបបទនៅ​ការិយាល័យ​របស់​លេខាធិការដ្ឋាន​នេះ។ នៅពេលណា​ដែល​ការ ជំទាស់​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ហើយ សេចក្ដី​បង្គាប់​នឹង​ក្លាយជាមោ​ឃៈហើយ​ភាគី​ទាំងពីរ​មាន​សិទ្ធិ​ធ្វើ​កូដកម្ម ឬ​ផ្អាក​សកម្មភាព​ការងារ (ឡុ​ក​អៅ)។ ក្នុងករណីនេះ ភាគី​វិវាទ​ទាក់ទង នឹង​សិទ្ធិ​អាច​ជ្រើសរើស​វិធី​ដោះស្រាយ​វិវាទ​របស់​ពួកគេ​តាមរយៈ​តុលាការ។

តើ​លេខាធិការដ្ឋាន​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​គឺជា​ស្ថាប័ន​អ្វី?

លេខាធិការដ្ឋាន​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ គឺជាស្ថាប័ន​ដែល​ត្រូវ​បង្កើតឡើង​ដោយ​ប្រកាស​របស់​ក្រសួង​ការងារ។ លេខាធិការដ្ឋាន​មានមុខ​ងារ​ផ្ដល់​ការគាំទ្រ ឬ​ជួយ​សម្រួល​ការងាររដ្ឋបាល​ដល់​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល។  ភាគី​វិវាទ​មិនអាចទាក់ទង​ទៅ​ក្រុម​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដោយផ្ទាល់​បានទេ លើកលែងតែ​ក្នុង​ថ្ងៃ​សវនាការ។ រាល់​ការទំនាក់ទំនង និង​ការសួរនាំ​ព័ត៌មាននានា​ត្រូវតែ​ទាក់ទង​ផ្ទាល់​ទៅ​លេខាធិការដ្ឋាន។